"Profesor" - Charlotte Brontë

 

Jak to dobrze, iż nastały lata, w których pokuszono się o wydanie dotąd niepublikowanych w Polsce powieści Charlotte Brontë. Ta angielska pisarka i poetka znana była dotychczas, jako autorka „Jane Eyre” i jakaż byłaby szkoda, gdyby na tym dziele wiedza o jej twórczym dorobku się skończyła… Całe szczęście wydawnictwo MG poszło za ciosem i po wydanej w 2011 roku „Shirley” zaserwowało czytelnikom przekład „Profesora”. Pierwszej powieści pisarki, wydanej dopiero po jej śmierci. 

Głównym bohaterem i jednocześnie narratorem tejże powieści jest William Crimsworth. Człek mody, ambitny, pragnący osiągnąć coś w życiu własną pracą, a nie bazując na arystokratycznym pochodzeniu. Po dość burzliwym i obfitującym w przykre wydarzenia pobycie w posiadłości swego brata, wyrusza do Brukseli. Tam zostaje nauczycielem angielskiego w szkole dla chłopców. Po pewnym czasie przyjmuje dodatkową posadę – profesora w placówce dla dziewcząt prowadzonej przez mademoiselle Reuter. I tu zaczną się dla niego przygody zgoła barwniejsze niż w ponurym Crimsworth Hall. Wszak do życia Williama wkraczają kobiety…

Tak, tak, będzie więc nieco o miłości, będzie także o tym jak rysowały się relacje damsko męskie w epoce wiktoriańskiej, jakie to wady zauważa bohater w innych narodowościach, a za co kocha Anglię i będzie jeszcze o paru innych rzeczach, które przemilczę, by nie zdradzić za wiele.

Jaki zatem jest ów „Profesor”? Jeżeli rozpatrywać by go w sferze przekładu, to prezentuje się on bardzo przyzwoicie. Nie męczy archaizmami, nie jest i przesadnie uwspółcześniony, francuskie wtrącenia są na bieżąco tłumaczone, a więc lekturę czyta się dobrze. Jeżeli zaś chodzi o treść, to ma ona swoje mocne i słabsze strony. Wciągający początek powieści zwiastuje równie ciekawe rozminięcie i zajmujący koniec. Niestety gdzieś w połowie akcja siada i odpoczywa przez dłuższy czas… Czytamy rozwlekłe opisy bohaterek (uczennic szkoły mademoiselle Reuter), które zasadniczo nic nie wnoszą w treść, a momentami zaczynają nużyć. Ponadto wszystko się jakby rozmywa, brakuje przysłowiowej iskry, która rozpali zainteresowanie czytelnika. Akcja na nowo nabiera tempa wraz z wkroczeniem na scenę pewnej damy… Ta młoda niewiasta rozbudzi w profesorze uczucia, których bynajmniej się nie spodziewał.

Jak dla mnie „Profesor” lokuje się gdzieś pomiędzy bardzo dobrą „Jane Eyre” i nieco mniej barwną „Shirley”. Jest lekturą zajmującą, taką, do której chętnie się wraca i rzec by można: delektuje się jej czytaniem. Książkę tę polecam wszystkim amatorom twórczości sióstr Brontë, dawnych czasów, zwyczajów oraz osobom lubującym się w starannym pisarstwie.

Moja ocena: 4/6  
Dane o książce: Charlotte Brontë, Profesor, Wydawnictwo MG 2012, s. 320.