"Szkarłatna partytura" – Ralf Isau

O sile muzyki pisali już bracia Grimm. Kto czytał ich baśnie, zapewne zna historię o szczurołapie z Hameln. Cudacznym człowieku, który obiecał uratować miasto od plagi myszy i szczurów. A zrobił to za pomocą fletu. Zagrał na nim i tak wywabił szkodniki z ukrycia. Zaczarowane melodią poszły za nim do rzeki, w której się potopiły. Mieszkańcy oszukali grajka nie dając mu obiecanej zapłaty. W zemście flet zabrzmiała na ulicach miasta raz jeszcze, a tym razem za melodią powędrowały dzieci… Tak się mniej więcej prezentuje ta legenda, a przypomniałam ją nie bez przyczyny. W książce „Szkarłatna partytura” Ralfa Isau także możemy zetknąć się z motywem wielkości muzyki. Wspomniany autor pokazuje jak za pomocą nut jedni mogą manipulować umysłami drugich, a tym samym zmieniać losy świata. Na bez mała sześciuset stronicach kreśli obraz pogoni za partyturą, która daje posiadaczowi niezwykłą władzę. Cała zaś opowieść opiera się na biografii Franciszka Liszta – kompozytora i pianisty, którego życie było inspiracją i przyczynkiem do napisania tejże książki. 

Pierwsze takty powieści rozbrzmiewają podczas koncertu w Weimarze. To tutaj poznajemy Sarę d'Albis – znaną pianistkę, która tym razem jest odbiorcą, a nie wykonawcą utworu Liszta. Sara posiada niezwykły dar synestezji, „barwnego słyszenia”, dzięki któremu widzi dźwięki w postaci barw i kształtów, często liter. W czasie weimarskiej premiery przed jej oczami pojawia się przerażająca wiadomość, a to dopiero początek całej serii przedziwnych wydarzeń… Kobieta postanawia zgłębić tajemnicę ujrzanego w czasie koncertu przesłania, tym samym narażając się na duże niebezpieczeństwo. Ktoś ją śledzi, ktoś próbuje zabić, dawny prześladowca i wróg powraca, bractwo Słyszących Barwy koniecznie chce ją widzieć w swoich szeregach i nie zawaha się przed niczym aby osiągnąć swój cel. A wszystko rozchodzi się o Purpurowe Nuty, zaginione przed laty. Ich posiadacz zyska nieograniczoną władzę nad światem – za pomocą melodii zapanuje nad ludźmi. Sara robi zatem wszystko, by zapobiec najgorszemu…

Tak pokrótce przedstawia się książka przeplatana twórczością i postacią Liszta. Ralf Isau stworzył swoistego rodzaju thriller fantastyczny, w którym odkryć trzeba wiele zagadek nim odkryje się tą najważniejszą. Thriller, gdyż trzyma w napięciu, fantastyczny, gdyż nie brakuje kreacji rzeczywistości zupełnie innej od tej, którą znamy. Pisarską domeną Isau od zawsze były szczegółowo nakreślone światy i bohaterowie obdarzeni niezwykłymi talentami. Tak jest i w przypadku „Szkarłatnej partytury”. Liszt i polskie akcenty, to takie perełki tej powieści. Jednak czy umieszczone w odpowiednim towarzystwie i otoczeniu…?

Pisarz w posłowie porównuje swoją powieść do gwiazdozbioru - „składa się bowiem z gwiazd, którymi są fakty, oraz łączących je linii istniejących wyłącznie w wyobraźni”. Dla mnie ten gwiazdozbiór prezentuje się nieco inaczej… Jest niemalże bezkresnym potokiem słów, nazw, miejsc i zdarzeń. Doceniam pracę jaką autor włożył w swoje dzieło (korzystał z ponad sześciuset źródeł), jednak ogrom szczegółów, faktów i nawiązań może lekko czytelnika przytłoczyć. Tym bardziej jeżeli w jednym akapicie widnieje wzmianka o Pokemonach, w drugim o Andersenie, w trzecim już mowa o harfie Eola, Janie Pawle II, czy starożytnych bogach wiatru. Taka rozpiętość motywów w jednej książce momentami zaczyna przypominać wyszukiwarkę internetową, w której co rusz wyskakują nowe hasła i ich znaczenia, co wręcz oddala, a nie przybliża do sedna sprawy. Zatem powiedzenie „co za dużo to niezdrowo” w tym wypadku odnajduje się wyśmienicie. Szkoda, gdyż w fabule drzemał naprawdę duży potencjał i gdyby tak ograniczyć ilość tych „extra dodatków”, byłoby o wiele ciekawiej, bardziej energicznie. A tak akcja co rusz siada zamieniając książkę w sinusoidę wciągających i nużących fragmentów. 

Czyli wychodzi na to, że jedna z najznamienitszych postaci romantyzmu w muzyce – Franciszek Liszt, nie do końca wpasował się w intrygę pradawnych bractw i zaginionej partytury. W książce co prawda czuje się wyjątkowość dźwięków, widzi się też wielość faktów, a co za tym idzie docenia się pracę i zaangażowanie autora, ale z odbiorem może być już różnie. Wszak jedne melodie trafiają nam do słuchu inne niekonieczna… Ocenę pozostawiam poszczególnym słuchaczom – czytelnikom. Mnie ten utwór nie do końca zachwycił, może dlatego, że za dużo w nim było wariacji, a historia zbytnio przykryła fantazję.  

Moja ocena: 4-/6

Dane o książce: Ralf Isau, Szkarłatna partytura, Wydawnictwo Telbit 2011, s. 560.

- Za książkę dziękuję Wydawnictwu Telbit -